Στη προστασία της φύσης και στην ειρήνη δεν υπάρχουν σύνορα

Γράφει η  Ελένη Κωνσταντίνου*

Oργανώσεις από Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία στηρίζουν την πρωτοβουλία «Kazma bırak Κıbrıs/Μας σκάβουν τον λάκκο»

​Δυνάμεις ενώνουν δεκάδες περιβαλλοντικές οργανώσεις και ομάδες από την Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία ώστε να ευαισθητοποιήσουν για τους κινδύνους από τις εξορύξεις και τον έλεγχο των κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Πέραν από την οικολογική καταστροφή ορατός είναι και ο κίνδυνος πολεμικών συρράξεων κάτι που κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των λαών ώστε να αποτραπεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η πρωτοβουλία κάτω από τον τίτλο «Kazma bırak Κıbrıs/Μας σκάβουν τον λάκκο» στοχεύει να φτάσει το μήνυμα της αφύπνισης σε όλο και περισσότερους πολίτες και στις τρεις χώρες. Εκπρόσωποι των περιβαλλοντικών συλλογικοτήτων παράθεσαν διαδικτυακή διάσκεψη τύπου παρουσιάζοντας την εικόνα που επικρατεί σήμερα αλλά και τους κινδύνους που υπάρχουν με τις έρευνες ορυκτών καυσίμων και την εξόρυξη νέων αποθεμάτων. Τον κίνδυνο πιθανής σύγκρουσης μεταξύ των χωρών, ενώ έστειλαν και το μήνυμα ότι προέχει η δικαιοσύνη για το κλίμα και στην ειρήνη. Αλλωστε όπως επεσήμαναν μεταξύ άλλων στη φύση δεν υπάρχουν σύνορα.
 Kοινές οι προκλήσεις για τους λαούς

---

Ο Onur Yılmaz αναφέρθηκε στο καπιταλιστικό σύστημα αλλά και για τις κρίσεις που βιώνει η ανθρωπότητα. Κρίσεις οικονομικές, ιδεολογικές, πολιτικές, κοινωνικές των οποίων οι αιτίες και οι συνέπειες είναι αλληλένδετες, είναι η παγκόσμια οικολογική κατάρρευση. Αυτή που είναι επίσης η κύρια αιτία της τρέχουσας πανδημίας κοραναϊού, η οποία άλλαξε ριζικά τις καθημερινές μας πρακτικές. Ανεργία, απώλεια στέγης, οικολογική καταστροφή, μετανάστευση και θανάτοι μεταναστών στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος, είναι μερικές από αυτές τις συνέπειες σημειώνει ο Onur Yılmaz. Οπως αναφέρει οι ίδιοι μαζί με όλους αυτούς που υποστηρίζουν τη ζωή δεν μπορούν να κλείσουν τα μάτια μπροστά σε όλη αυτή την καταστροφή αλλά να αγωνιστούν ενάντια σε αυτές τις πολιτικές που στοχεύουν στην εξόρυξη ορυκτών καυσίμων. Αναφέρθηκε επίσης και στο γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο σε Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρο που λαμβάνουν μέρος σε αυτό τον οικολογικό αγώνα.

Οι προκλήσεις σύμφωνα με τον Onur Yılmaz είναι κοινές με τους άλλους λαούς που βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή. «Δεν υπάρχουν σύνορα χωρών στη φύση, ούτε αποκλειστικές οικονομικές ζώνες».
Aναφερόμενος στη συγκεκριμένη εκστρατεία είπε ότι αυτή υπερασπίζεται τα δικαιώματα της φύσης και της κοινωνίας που αποτελεί μέρος της φύσης, απορρίπτοντας αυτήν τη διεθνή ιμπεριαλιστική προστασία και πολιτική που λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες του κεφαλαίου. Επίσης σε σχέση με τις διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας μετά και την κρίση από το 1996 στα Ιμια σημείωσε πως αυτή «η πολιτική προσέγγιση με το πρόσχημα του «εθνικού συμφέροντος», η οποία, όταν ενδείκνυται, υποκινεί την εχθρότητα μεταξύ των λαών, δεν έχει τίποτα να μας δώσει».

Ειρηνική συνύπαρξη σε ένα καθαρό πλανήτη
Η Εμμανουέλα Τερζοπούλου στη δική της παρέμβαση επεσήμανε πως οι θάλασσες της Μεσογείου και του Αιγαίου δεν χωρίζουν τους λαούς αλλά τους ενώνουν.
«Είμαστε εδώ για να αποτρέψουμε ένα έγκλημα που επιχειρείται στην Ανατολική Μεσόγειο. Είτε οι κυβερνήσεις μας στέλνουν φρεγάτες πολέμου στη Μεσόγειο είτε κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ένα πράγμα είναι σίγουρο: Ο ανταγωνισμός τους για τον έλεγχο των αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο παραμένει μια επικίνδυνη απειλή για την ειρήνη και το περιβάλλον. Υπάρχει ένα άνευ προηγουμένου ξέσπασμα υποκρισίας! Ενώ και οι δύο χώρες μας συμμετέχουν σε διεθνή φόρουμ σχετικά με τη μείωση των εκπομπών CO2 για τον έλεγχο της κλιματικής αλλαγής ·

​Ενώ προωθούν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και ενώ όλα αυτά μας παρουσιάζονται ως «πράσινες» πολιτικές για την προστασία του κλίματος. Είναι οι ίδιες χώρες που: Προσπαθούν να λάβουν ένα μέρος των κερδών από τον μεγαλύτερο υπεράκτιο αγωγό φυσικού αερίου στον κόσμο, τον αποκαλούμενο EastMed. Προκάλεσαν σχεδόν μια στρατιωτική σύγκρουση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, δηλαδή για την εκμετάλλευση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων της ανατολικής Μεσογείου! Προσπαθούν να μας πείσουν ότι η εκμετάλλευση γνωστών ή άγνωστων αποθεμάτων υδρογονανθράκων θα φέρει ευημερία στους λαούς της Μεσογείου ότι η εκμετάλλευση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων είναι προς το «εθνικό» συμφέρον κάθε χώρας. Λένε ψέματα! Οι διαδρομές πετρελαίου δεν έφεραν ευημερία στους λαούς οποιασδήποτε χώρας παραγωγής πετρελαίου. Αντιθέτως, έχουν οδηγήσει σε σοβαρές περιβαλλοντικές ζημιές, διαφθορά και αυταρχικά καθεστώτα».

Στόχος σημείωσε η Εμμανουέλα Τερζοπούλου είναι η ειρηνική συνύπαρξη σε έναν καθαρό πλανήτη, η προστασία του περιβάλλοντος, ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και κάθε ζωντανού πλάσματος, στην αλληλεγγύη και την κατάρρευση των εθνικιστικών τειχών που προσπαθούν να χτίσουν και η υπεράσπιση της ειρήνης.

Αναφέρθηκε επίσης και στο γεγονός ότι στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της υποτιθέμενης ειρήνης, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2021 για στρατιωτικό εξοπλισμό που προορίζεται για την απόκτηση αεροσκαφών μάχης Rafale και F35, αυξήθηκε στα 5,4 δισεκατομμύρια σε σύγκριση με 3,8 δισεκατομμύρια για το 2020. Ο μεγαλύτερος εφιάλτης όμως είναι η πιθανότητα ενός πολέμου μεταξύ των χωρών που απειλεί να πυροδοτήσει μια απρόβλεπτη κατάσταση σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Η παρέμβαση των μεγαλύτερων δυνάμεων στη σύγκρουση (ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, κ.λπ.) μαζί με μερικές μικρότερες περιφερειακές δυνάμεις (Ισραήλ, Λιβύη, Αίγυπτος, ΗΑΕ κ.λπ.) είναι τρομακτική.

Στρατιωτική ένταση προκαλούν οι έρευνες για Φ.Α
Ο Murat Kanatlı τόνισε ότι και οι δυο πλευρές στην Κύπρο, οι ελληνόφωνοι κύπριοι και οι τουρκόφωνοι κύπριοι στηρίζουν αυτή τη προσπάθεια σε μια εποχή που εμβαθύνεται η οικολογική κρίση αλλά και οι πολεμικές κρίσεις. «Εμείς οι Κύπριοι ξέρουμε πολύ καλά τους πόνους του πολέμου. Θερίζουμε τα αρνητικά αποτελέσματα του πολέμου»

Σημείωσε ακόμη ότι στο νησί υπάρχει κατάπαυση πυρός από τον Αύγουστο του 1974, η οποία ωστόσο δεν βασίζεται σε συμφωνία. « Το νησί είναι μια γεωγραφία με τις πιο πολλές ένοπλες μονάδες ανά τετραγωνικό μέτρο. Επιπλέον, οι διακοινοτικές διαπραγματεύσεις συνεχίζονται για πολύ καιρό. Με την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η διαδικασία λύσης μπορεί να χρηματοδοτηθεί με τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν. Το αέριο για την ειρήνη είναι μια απόλυτη ψευδαίσθηση… Η διαδικασία της έρευνας για φυσικό αέριο αυξάνει τις στρατιωτικές εντάσεις, η αυξανόμενη ένταση αυξάνει επίσης τον εθνικισμό και μειώνει τη διακοινοτική εμπιστοσύνη. Επομένως, μαζί με πολλούς άλλους λόγους, η έρευνα για φυσικό αέριο πρέπει να σταματήσει.

Αυτό δεν είναι ένα σύνθημα ή μια κενή αξίωση που βασίζεται σε απλές ανησυχίες. Ξεκινώντας με τη διαδικασία διαγωνισμού για άδειες έρευνας σε τεμάχια, η στρατιωτική ένταση μεταξύ των μερών άρχισε να αυξάνεται. Η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τη στρατιωτική της παρουσία στο βόρειο τμήμα του νησιού, έχει στείλει drones και UAV και έχει μεταφέρει πολεμικά πλοία στην περιοχή. Είναι πάντως δύσκολο να μαντέψει κανείς πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση, καθώς δεν υπάρχει άμεση συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των μερών στο νησί. Η ένταση στο νησί έχει φτάσει σε τόσο σοβαρό επίπεδο που οι Ελληνοκύπριοι αξιωματικοί που κλήθηκαν για εφεδρική υπηρεσία το καλοκαίρι του 2020 ειδοποιήθηκαν επίσης με έγγραφα ότι θα μπορούσε να κληθούν στα όπλα ανά πάσα στιγμή. Η πιθανότητα πολέμου στο νησί έχει επίσης αυξηθεί στο μέγιστο επίπεδο».

Σύμφωνα με τον Murat Kanatlı κάθε νέα δραστηριότητα έρευνας για φυσικό αέριο μας οδηγεί προς μεγαλύτερη στρατιωτική ένταση. «Αυτό ακολουθείται από στρατιωτική προπαγάνδα και φυσικά αύξηση του εθνικισμού. Οι δραστηριότητες γύρω από τους υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν φέρει το νησί στο χείλος του πολέμου και συνεχίζουν να απομακρύνουν τις κοινότητες που ζουν στο νησί τη μια από την άλλη, προετοιμάζοντας το έδαφος για την άνοδο του εθνικισμού».

Επίσης αναφέρθηκε σε στρατιωτικές συμφωνίες τις οποίες έχει συνάψει πρόσφατα η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και στις ενέργειες στην ΑΟΖ τονίζοντας πως η στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου δεν θα φέρει ειρήνη στην περιοχή. Για αυτόν τον λόγο, οι έρευνες για φυσικό αέριο πρέπει να σταματήσουν, προκειμένου να υπάρχει περιφερειακή ειρήνη και αποστρατιωτικοποίηση.

Απειλή για το οικοσύστημα και την οικονομία
Από την πλευρά της η Μυρτώ Σκουρουπάθη αναφέρθηκε στην επιβαρυμένη περιοχή στο Βασιλικό, στο ενεργειακό κέντρο που προγραμματίζεται να ανεγερθεί δίπλα στο Μάρι, «ένα ιστορικά τουρκοκυπριακό χωριό που κατοικείται σήμερα από εκτοπισμένους Ελληνοκύπριους», μια απόφαση που μοιάζει πολύ με τις ρατσιστικές περιβαλλοντικές πρακτικές.Σημειώνει ακόμη ότι οι  πόροι διαβίωσης των χιλιάδων κατοίκων του νησιού που εξαρτώνται από τον τουρισμό και την αλιεία απειλούνται συνεχώς από ένα πιθανό ατύχημα, το οποίο θα μπορούσε επίσης να βλάψει ανεπανόρθωτα ολόκληρο το θαλάσσιο οικοσύστημα της Μεσογείου. «Αυτό αναγνωρίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο αναφέρει ότι η πιθανότητα ατυχήματος σε μία από τις 200 πλατφόρμες στη Μεσόγειο αποτελεί σημαντική απειλή για το εύθραυστο οικοσύστημα και την οικονομία της Μεσογείου.

Αναφέρθηκε στις αρνητικές επιπτώσεις της εξόρυξης υδρογονανθράκων προσθέτοντας ότι αυτές αντισταθμίζουν τα πιθανά οφέλη για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων του νησιού. Ταυτόχρονα, τα αντικρουόμενα συμφέροντα των κυβερνητικών ελίτ στην περιοχή είναι ένα ζήτημα που προκαλεί συγκρούσεις.

Ελένη Κωνσταντίνου
Voice of the Island 

* Η Ελένη Κωνσταντίνου γεννήθηκε και ζει στη Λευκωσία. Σπούδασε δημοσιογραφία και εργάζεται για είκοσι χρόνια
ως δημοσιογράφος.

---