Συνέντευξη Σταύρου Σιδερά στον Κωνσταντίνο Νικόλα Κουβαρά Ο Σταύρος Σιδεράς είναι βραβευμένος συνθέτης, βραβευμένος συγγραφέας, λιμπρετίστας, ποιητής, σεναριογράφος, βραβευμένος τραγουδιστής, θεατρικός παραγωγός, σκηνοθέτης, δημοσιογράφος και Επίτιμος Καθηγητής πανεπιστημίου. Ο πολυσχιδής Κύπριος καλλιτέχνης μιλά στο… για την ζωή και την πολυδιάστατη καριέρα του. - Κύριε Σιδερά, ειλικρινά μας έχετε μπερδέψει! Εμείς οι παλιότεροι σας γνωρίσαμε και σας θυμόμαστε σαν τραγουδιστή. Από την δισκογραφία σας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μέσα από την συνεργασία σας με σπουδαίους Έλληνες συνθέτες, για την βράβευση σας στο Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης, την συμμετοχή σας στην Eurovision… Και εκεί που όλοι περιμέναμε πως ο Σταύρος Σιδεράς θα εξελιχθεί σε νέο αστέρι στον χώρο του τραγουδιού, ξαφνικά τα παρατήσατε όλα και αρχίσατε να ασχολείστε με ένα σωρό άλλα επαγγέλματα. Τελικά… Ποιος είστε; Ποιος είναι ο πραγματικός Σταύρος Σιδεράς; Δεν μπερδευτήκατε μόνο εσείς! Ομολογώ πως κι εγώ τα έχω λίγο χαμένα… Ίσως αυτή να είναι η πιο δύσκολη ερώτηση που θα μπορούσε να μου υποβάλει κανείς. Μερικές φορές νιώθω σαν την Sybil. Το κορίτσι με τις 16 προσωπικότητες! (γελά) Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας, μου είναι δύσκολο να προσδιορίσω ακριβώς ποια ιδιότητα με χαρακτηρίζει περισσότερο. Είναι αλήθεια πως έχω ασχοληθεί με ένα σωρό πράγματα. Κάποτε από ανάγκη κι άλλες φορές γιατί «οι φωνές μέσα μου» δεν μου επέτρεψαν να αλλαξοδρομήσω από το μονοπάτι που χάραξαν για μένα οι Μοίρες. Τι ακριβώς εννοείτε; Κοιτάξτε. Αν και πάντα αγαπούσα το τραγούδι, ποτέ δεν είχα πρόθεση να ασχοληθώ με τον χώρο αυτό επαγγελματικά. Μας βρήκε όμως ο πόλεμος… η εισβολή…. Την δεδομένη στιγμή δεν είχα και πολλές επιλογές. Έπρεπε κάτι να κάνω να επιβιώσω. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 1974, μετά που αποστρατεύτηκα ταξίδεψα στο Σικάγο… κι αξιοποιώντας το χάρισμα που είχα από παιδί, άρχισα να τραγουδώ σε μια Ελληνική ταβέρνα. Το πρώτο μου «νυχτοκάματο» ήταν $200 την βδομάδα… (χαμογελά) Στο Σικάγο; Πως βρεθήκατε στην άλλη άκρη του κόσμου; Αρχικά πήγα στην Νέα Υόρκη και έμενα στο σπίτι ενός φίλου μου δημοσιογράφου που δούλευε για την New York Times. Στην συνέχεια με πήρε τηλέφωνο ο παιδικός μου φίλος, Δώρος Γεωργιάδης, ο οποίος εμφανιζόταν στο Σικάγο και μου ζήτησε να πάω να τραγουδήσω κι εγώ στο ίδιο «μαγαζί». Σικάγο 1975 Με το που άρχισα να τραγουδάω, άρχισα να γράφω και τα πρώτα μου τραγούδια. Φάνηκα πολύ τυχερός. Σε τρεις μήνες είχα υπογράψει συμβόλαιο με την EMI στην Νότιο Αφρική και σε συνεργασία με τον παιδικό μου φίλο Δώρο Γεωργιάδη, κυκλοφορήσαμε τον πρώτο μας δίσκο στα αγγλικά, ο οποίος έφερε τον τίτλο, «It’s Been Two Thousand Years»: άλμπουμ το οποίο στην συνέχεια κυκλοφόρησε στα ελληνικά σε Ελλάδα και Κύπρο από την εταιρία, «Polygram Records»... Κάπως έτσι μπήκα στον καλλιτεχνικό χώρο. Από την πίσω πόρτα! Πόσο καιρό κράτησε η σχέση σας με το τραγούδι; Πολύ λίγο. Τέσσερα με πέντε χρόνια. Αν και φάνηκα ιδιαίτερα τυχερός γιατί από την αρχή της καριέρας μου είχα την υποστήριξη δύο μεγάλων δισκογραφικών εταιριών και την ευτυχία να συνεργαστώ με μερικούς από τους πιο σημαντικούς συνθέτες και στιχουργούς της Ελλάδας· όπως είναι ο Μίμης Πλέσσας, ο Κώστας Χατζής, ο Γιώργος Χατζηνάσιος, η Σώτια Τσώτου κι ο Δώρος Γεωργιάδης για να αναφέρω μόνο μερικούς… Κι ο λόγος που σας έκανε να αποχωρήσατε από το τραγούδι ποιος ήταν; Δεν ήμουν ευτυχισμένος. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό που θα πω, το γεγονός ότι ήμουν «υποχρεωμένος» να τραγουδώ σε μαγαζιά όπου ο κόσμος ερχόταν να διασκεδάσει και όχι για να ακούσει, με προβλημάτιζε. Συνειδητοποίησα πως δεν γεννήθηκα για τις μεγάλες πίστες και τα φανταχτερά φώτα εγώ. Νιώθω πολύ πιο άνετα πίσω από τις κουρτίνες. Για αυτό και είμαι χαμηλών τόνων και σπάνια επιζητώ την δημοσιότητα. Μόνο όταν χρειάζεται να προβάλω κάποιο μιούζικαλ μου, κάποιο βιβλίο μου η όταν έχω κάτι σημαντικό να δηλώσω βγαίνω μπροστά. Όπως τώρα τελευταία που άρχισα να αρθρογραφώ. Επειδή ακριβώς δεν μπορώ να μένω αμέτοχος. Να παρακολουθώ αδιαμαρτύρητα την διασυρμό της Κύπρου στο εθνικό μας θέμα και την κατρακύλα της «Άρχουσας Τάξης» στην σαπίλα της διαφθοράς. Τώρα, αυτό που με ώθησε να αφήσω το τραγούδι, τουλάχιστον σαν επάγγελμα, ήταν το γεγονός πως το 1979, τρία χρόνια μετά που έγινα επαγγελματίας τραγουδιστής, ανέβηκε στο Civic Theatre του Johannesburg η πρώτη ροκ όπερα που είχα γράψει σαν λιμπρετίστας, η οποία έφερε τον αγγλικό τίτλο «The Archon». Μιλάμε για μια υπερπαραγωγή με σημερινά δεδομένα ύψους $15 εκατομμυρίων. Παραγωγοί ήταν ο Alby Vender, ο μεγαλύτερος παραγωγός της Νοτίου Αφρικής και ο κύπριος παραγωγός ο οποίος ουσιαστικά πρώτος ανακάλυψε το ταλέντο μου· ο καλός μου φίλος Φειδίας Λοϊζίδης. Αυτή η επιτυχία ήταν ο σημαντικότερος λόγος που με έκανε να αφήσω το τραγούδι και να ακολουθήσω ένα πολύ πιο δύσκολο μονοπάτι· αυτό του συγγραφέα. “THE ARCHON” Civic Theatre / Johannesburg 1979 Μας λέτε πως το 1979 αποφασίσατε να αφήσετε το τραγούδι... Παρ όλα αυτά το 1981 και το 1983 αντιπροσωπεύσατε την Κύπρο στο φεστιβάλ της Eurovision. Αρχικά σαν στιχουργός, και στην συνέχεια σαν στιχουργός, συνθέτης και τραγουδιστής. Πως το εξηγείτε αυτό; Η απάντηση είναι πολύ απλή. Αγαπώ το τραγούδι αλλά πιο πολύ αγαπώ το Μουσικό Θέατρο. Όταν ανέβηκε «ο Άρχων» με 63 ηθοποιούς στην σκηνή και 75 άτομα συμφωνική ορχήστρα να συνοδεύει το έργο ζωντανά κάθε βράδυ, μαζί με το γεγονός πως κάποιοι επενδυτές μας πρότειναν να ανεβάσουμε το έργο μας στο Broadway, συνέτεινε στο να «πάρουν τα μυαλά μου αέρα». Πίστεψα πως «έφτασα»... Πως δεν θα χρειαζόταν ποτέ ξανά πια να τραγουδήσω επαγγελματικά… Έπεσα πολύ έξω όμως! Μετά από την πρώτη μου αυτή θεατρική επιτυχία στο εξωτερικό σαν συγγραφέας και ένα κινηματογραφικό μου σενάριο, το “Leroy & Richard” το οποίο πουλήθηκε στην Paramount Pictures, πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι ο «κονδυλοφόρος» Σιδεράς να καταφέρει να ξανακερδίσει «μεροκάματο». Αυτός ο οποίος για αρκετά χρόνια έβαζε ψωμί στο τραπέζι της οικογένειας του ήταν ο «τροβαδούρος» Σταύρος Σιδεράς, κι όχι ο ονειροπόλος «γραφιάς»… Ανέβηκε τελικά ο «Άρχων» στο Broadway; Δυστυχώς όχι! Την δεδομένη στιγμή το «απαρτχάιντ» δεν είχε ακόμα καταρρεύσει ολοκληρωτικά. Αν και στην δική μας παράσταση είχε επιτραπεί η είσοδος και σε μαύρους Νοτιοαφρικάνους. Για τον λόγο αυτό οι Αμερικανοί παραγωγοί έκαναν δεύτερες σκέψεις κι αποχώρησαν… Με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, πότε ασχοληθήκατε; Μετά την σχετικά σύντομη παρουσία μου στην δισκογραφία, τα δύο βραβεία που πήρα στο φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης και τις εμφανίσεις μου στην Eurovision, για αρκετά χρόνια οι συμπατριώτες μου με ψήφιζαν «πιο δημοφιλή τραγουδιστή της Κύπρου». Την Άννα Βίσση στις γυναίκες κι εμένα στους άντρες. Πιστεύω πως η δημοσιότητα μου αυτή βοήθησε στο να ανοίξουν οι πόρτες και να μου γίνουν προτάσεις, αρχικά από το ΡΙΚ και στην συνέχεια από το Ράδιο Πρώτο και την τηλεόραση του Sigma TV. Πείτε μας δυο λόγια για την δραστηριότητα σας αυτή. Κυρίως για την ιστορική συνέντευξη που πήρατε από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ραούφ Ντενκτάς. Εκτός από την ψυχαγωγία και την ενημέρωση, η τηλεοπτική μου εκπομπή “Persona & Persona non Grata” έδινε την ευκαιρία σε «ανθρώπους του περιθωρίου» να προβάλουν τα προβλήματα τους. Πρωταρχικός μου στόχος βέβαια ήταν να ψυχαγωγήσω τους τηλεθεατές παρουσιάζοντας Έλληνες σταρ· όπως ήταν ο Γιώργος Νταλάρας, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Άννα Βίσση, ο Γιώργος Χατζηνάσιος, ο Μάριος Τόκας και πολλοί άλλοι. Παράλληλα όμως ήθελα να προβάλω… και το δεύτερο πρόσωπο του «Ιανού.» Τον Σταύρο Σιδερά, ο οποίος έχει ευρύτερους προβληματισμούς πέραν της μουσικής και της ψυχαγωγίας. Αυτό το κατάφερα παίρνοντας συνεντεύξεις από τους εκάστοτε προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, αρχηγούς κομμάτων, υπουργούς και ξένους πρέσβεις. Όπως τον πρέσβη της Αμερικής Richard Boucher. Επιπλέον πήγα στις Κεντρικές Φυλακές και πήρα συνέντευξη από τον ισοβίτη Αντρέα Γιουρούκκη, φιλοξένησα διεθνείς προσωπικότητες όπως τον μάγο-ταχυδακτυλουργό Uri Geller, τον ηθοποιό Pierce Brosnan, γνωστό από τις ταινίες του στον ρόλο του James Bond και βέβαια την ιστορική συνέντευξη που πήρα από τον Ραούφ Ντενκτάς στην οποία αναφερθήκατε. -Πείτε μας δυο λόγια για το πως προέκυψε η συνάντηση σας με τον Ραούφ Ντενκτάς. Από ότι γνωρίζουμε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, μέχρι που εσείς τον πείσατε, δεν δέχτηκε να δώσει συνέντευξη σε κανένα άλλο Έλληνα δημοσιογράφο. Πως τα καταφέρατε; Πως τον πείσατε να εμφανιστεί στην δική σας εκπομπή; Δεν είμαι «πατενταρισμένος» δημοσιογράφος. Με βούλα που λέμε. Έτσι δεν γνωρίζω αν η «μέθοδος» που χρησιμοποίησα είναι κάτι το οποίο διδάσκεται στις σχολές δημοσιογραφίας. Πιστεύω όμως πως αυτό το οποίο με βοήθησε να πείσω τον Ντενκτάς να με δεχτεί στο γραφείο του και στην συνέχεια να εμφανιστεί στην τηλεοπτική μου εκπομπή «Persona & Persona Non Grata» ήταν η επιμονή μου, το καουμποϊλίκι κι η αυθάδεια μου... -Επιμονή, καουμποϊλίκι κι αυθάδεια! Μπορείτε να γίνετε πιο σαφής; (Χαμογελά) Είναι μεγάλη ιστορία… -Δεν πειράζει. Ας την ακούσουμε. Εξ άλλου γι’ αυτό σας παίρνουμε αυτή την συνέντευξη! Κοιτάξτε. Όταν πήρα την απόφαση να «φιλοξενήσω» τον Τουρκοκύπριο ηγέτη στην εκπομπή μου, πήρα τηλέφωνο τον τότε Υπουργό Εξωτερικών. Τον κύριο Γιαννάκη Κασουλίδη. Του εξήγησα τις προθέσεις μου και τον παρακάλεσα να μου δώσει ένα αριθμό τηλεφώνου μέσω του οποίου θα μπορούσα να επικοινωνήσω με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Είχα φιλοξενήσει τον κύριο Κασουλίδη σε κάποια από τις εκπομπές μου, κι έτσι είχα το θάρρος να του ζητήσω κι εγώ μια χάρη. Ο Υπουργός μου έδωσε ένα νούμερο, προσθέτοντας πως αυτός είναι ο μοναδικός αριθμός που είχε στην διάθεση της η κυβέρνηση μας όταν και αν χρειαζόταν να επικοινωνήσει με την κατεχόμενη Κύπρο. Μου συνέστησε να είμαι πολύ προσεκτικός με αυτά που θα έλεγα, γιατί την συγκεκριμένη γραμμή την παρακολουθούσαν σχεδόν όλες οι μυστικές υπηρεσίες του πλανήτη. Η CIA, η KGB, η Μοσάντ, η MI6... Την επομένη, πρωί-πρωί, έφτιαξα τον καφέ μου και πήρα τηλέφωνο τον αριθμό που μου έδωσε ο υπουργός. Στην άλλη άκρη βγήκε μια γυναικεία φωνή η οποία άρχισε να μου λέει κάτι στα Τούρκικα... «Ονομάζομαι Σταύρος Σιδεράς... Θα ήθελα να με ενώσετε με το γραφείο του κύριου Ντενκτάς σας παρακαλώ...» είπα στα αγγλικά όσο πιο ευγενικά μπορούσα. Κάτι μου απάντησε στα Τούρκικα η τηλεφωνήτρια και πριν προλάβω να πω οτιδήποτε άλλο μου έκλεισε το τηλέφωνο. Το επόμενο πρωί, την ίδια ακριβώς ώρα, πήρα και πάλι τον ίδιο αριθμό... Το ίδιο αποτέλεσμα. Η τηλεφωνήτρια μου έκλεισε και πάλι το τηλέφωνο. Η ιστορία αυτή κράτησε μήνες! Κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένης και της Κυριακής, έπαιρνα τον ίδιο αριθμό και ζητούσα να με συνδέσουν με το γραφείο του Τουρκοκύπριου ηγέτη! Μετά από οκτώ μήνες, δύο βδομάδες και τρεις μέρες... Στην άλλη άκρη της γραμμής άκουσα μια αντρική φωνή να λέει σε άπταιστα αγγλικά... «Good morning mister Sideras. My name is Ugur Karagozlu... I am the secretary of His Excellency Mr. Rauf Denktas. What can I do for you?» Αυτό ήταν. Η επιμονή μου κι η γαϊδουρίσια μου υπομονή, έφεραν το πολυπόθητο αποτέλεσμα. Ο γραμματέας του Ντενκτάς, Ογκούρ Καράκοζλου δέχτηκε τελικά να μου κλείσει ραντεβού με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη! Εκτός από την «επιμονή» που επιδείξατε, προηγουμένως χρησιμοποιήσατε και τις λέξεις… καουμποϊλίκι και αυθάδεια! Τι ακριβώς εννοείτε; (Γελά) Στην πρώτη μας συνάντηση, δύο λεπτά αφού γνωριστήκαμε, κι αφού μου έβγαλε φωτογραφία με μια μικρή φωτογραφική μηχανή που κρατούσε, με ρώτησε χαμογελώντας… «Δώστε μου ένα λόγο γιατί να εμφανιστώ στην εκπομπή σας κύριε Σιδερά…» Χωρίς να πολυσκεφτώ απάντησα λέγοντας… «Κύριε Ντενκτάς… εμείς οι Έλληνες παραδεχόμαστε πως είστε ένας οξυδερκής πολιτικός. «Shrewd politician» ήταν η αγγλική φράση που χρησιμοποίησα. Παράλληλα όμως πιστεύουμε πως είστε «αλαζόνας… φανατικός Τουρκόφιλος που μισά τους Έλληνες και… μπορώ να χρησιμοποιήσω μια Αμερικάνικη φράση; «Βεβαίως» μου απάντησε ο Ντενκτάς χαμογελώντας, ανυποψίαστος για αυτό που θα ακολουθούσε. «We think that you’re a son of a bitch! Are you…?» «Όχι!» αντέδρασε αμέσως ο Ντενκτάς σοκαρισμένος… «Ωραία» συνέχισα εγώ με θράσος χιλίων καρδινάλιων. «Ελάτε στην εκπομπή μου και πείτε μας ποιος είστε…» Δεν σας κρύβω πως ο σκηνοθέτης μου, ο Δημήτρης Τοκαρής, ο οποίος βιντεογραφούσε την συνομιλία μας, κόντεψε να λιποθυμήσει από το σοκ. Παραλίγο να του πέσει η κάμερα από τα χέρια… (γελά) Έτσι έπεισα τον Ντενκτάς! «Βρίζοντας» τον μέσα στο ίδιο του το γραφείο ένα λεπτό αφού τον γνώρισα… Είχα αποφασίσει πως για να αλλάξει γνώμη ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και να δεχθεί να μου δώσει την συνέντευξη που ζητούσα, έπρεπε να κάνω κάτι ανορθόδοξο. Να αφήσω κατά μέρος το πρωτόκολλο και το «etiquette» καλής συμπεριφοράς… Η στρατηγική μου αυτή, αν και παρακινδυνευμένη, τελικά έφερε το αποτέλεσμα που επιδίωκα … Ο Νίκος Χατζηνικολάου χαρακτήρισε την συνέντευξη σας αυτή σαν την «πιο σημαντική συνέντευξη που πήρε Έλληνας δημοσιογράφος τα τελευταία 10 χρόνια.» Πως σχολιάζεται την δήλωση αυτή του κύριου Χατζηνικολάου; Τον ευχαριστώ πολύ. Όταν ένας έγκριτος δημοσιογράφος όπως είναι ο κύριος Χατζηνικολάου δηλώνει κάτι τέτοιο, δεν μπορεί παρά ένας «μαθητευόμενός» δημοσιογράφος όπως ήμουν εγώ, να νιώσει χαρά και συναισθήματα έντονης ικανοποίησης. Στην συνέντευξη αυτή ο Ντενκτάς αποδέχτηκε πως «οι αγνοούμενοι της Κύπρου έχουν σφαγιαστεί εν ψυχρώ από δικούς μας μαχητές...» υπονοώντας την παραστρατιωτική ομάδα TMT την οποία ο ίδιος δημιούργησε. Πως του ξέφυγε μια τόσο καταδικαστική για την Τουρκία και τον ίδιο δήλωση; Πιστεύω πως δεν του ξέφυγε. Σκόπιμα επέλεξε να «κλείσει» το θέμα των αγνοουμένων οριστικά με τον τρόπο αυτό. Βέβαια το όλο θέμα πήρε φοβερές διαστάσεις. Έγινε πρωτοσέλιδη είδηση στην New York Times, το CNN, Euronews, BBC κλπ. Δεκάδες δημοσιογράφοι πήραν τηλέφωνο και εμένα προσωπικά και το την τηλεόραση του Sigma από όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη ζητώντας περισσότερες πληροφορίες. Επιπρόσθετα με προσκάλεσαν να πάω στην Washington DC για να ενημερώσω τους Γερουσιαστές και τα μέλη του Κογκρέσου. Ο Σταύρος Σιδεράς στην Washington DC μετά την συνέντευξη που πήρε από τον Ραούφ Ντενκτάς Απόσπασμα των δηλώσεων του Ντενκτάς προστέθηκαν στην ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Αττίλας 2» και επιπλέον, το ντοκουμέντο αυτό αξιοποιήθηκε από την δική μας κυβέρνηση, η οποία έστισε στο σκαμνί του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου την Τουρκία και τον Ραούφ Ντενκτάς για «εγκλήματα πολέμου». Τουλάχιστον αυτό μου ανάφερε ο τότε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κύριος Γλαύκος Κληρίδης. Πείτε μας τώρα κάτι για την ταινία μεγάλου μήκους που ετοιμάζεται η οποία βασίζεται στο βραβευμένο σας βιβλίο «Οι Ποιητές δεν Πεθαίνουν Ποτέ». Οι πληροφορίες που έχουμε είναι ότι ετοιμάζεται μεγάλη διεθνής παραγωγή, με ξένους επώνυμους ηθοποιούς, η οποία θα γυριστεί στην Κύπρο και Αγγλία. Αμήν! (χαμογελά). Οφείλω να ομολογήσω πως η προσπάθεια να γυριστεί σε ταινία το έργο μου «Οι Ποιητές δεν Πεθαίνουν Ποτέ» δεν είναι καινούργια. Αντίθετα πάει πίσω στο 2004, όταν ο Michael O’ Sullivan, τότε πρόεδρος της Paramount Pictures Ευρώπης, αφού διάβασε το σενάριο, μου πρόσφερε διανομή και διαφήμιση (P&A) σε 6,000-7,000 κινηματογραφικές αίθουσες της Paramount διεθνώς, αξίας $25-$30 εκατομμυρίων... Η τεράστια αυτή ευκαιρία που μου παρουσιάστηκε παρότρυνε τον αδερφικό μου φίλο και συμπαραγωγό Άντη Χατζηκωστή και εμένα να ενοικιάσουμε δύο γραφεία στα Pinewood Studio στην Αγγλία, και με την βοήθεια του Michael O’ Sullivan κατάφερα να εξασφαλίσω την συμμετοχή πολύ σπουδαίων ηθοποιών. Ανάμεσα τους και ο Max Ryan, Omar Sharif, Faye Dunaway, John Rhys-Davies και Vanessa Redgrave· με σκηνοθέτη τον John Glen. Γνωστό σκηνοθέτη πέντε ταινιών James Bond και με DP, Διευθυντή Φωτογραφίας, τον Κύπριο Χάρη Ζαμπαρλούκο. Γνωστό από τις ταινίες "Thor", "Sleuth", "Μamma Mia" και “Murder on the Orient Express.” Επιπλέον είχα κλείσει τον Brian Ackland-Snow ο οποίος είχε κερδίσει Όσκαρ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης στην ταινία “A Room with a View”, τον Stephen Warbeck ο οποίος κέρδισε Όσκαρ για την μουσική του επένδυση στην ταινία “Shakespeare in Love” και άλλους έξη Oscar winners για να μην μακρηγορώ. Δυστυχώς η προσπάθεια μου αυτή έπεσε στο κενό τον Ιανουάριο του 2010 όταν δολοφόνησαν τον Άντη. Αξίζει να αναφέρω, πως στο εγχείρημα που κάναμε να ολοκληρώσουμε το «πακέτο» της ταινίας με αξιόλογους καλλιτέχνες, όπως μας ζητούσε η Paramount Pictures, ενοικιάσαμε δύο γραφεία στα Pinewood Studios, προσλάβαμε δύο Άγγλους παραγωγούς, προσωπικό… Η αρχική επένδυση που κάναμε ήταν 500,000 λίρες. Διακόσιες πενήντα χιλιάδες ο καθένας! Αυτό το αναφέρω για να τονίσω πόσο δύσκολο είναι για ένα «ανεξάρτητο παραγωγό» να ολοκληρώσει το πακέτο μιας ταινίας διεθνών προδιαγραφών. Με τρανταχτά ονόματα, Oscar winners κλπ. Γι’ αυτό και η Πολιτεία πρέπει και να ενθαρρύνει και να στέκεται αρωγός στις προσπάθειες αυτές… Κάνω μια παρένθεση για να τονίσω πόσο σημαντικό είναι, με έμμεσο τρόπο, να προβάλλουμε την Κύπρο και το εθνικό μας θέμα μέσα από κινηματογραφικές ταινίες. Κάτι που κατάφερε να κάνει το Ισραήλ, προβάλλοντας το Ολοκαύτωμα των Εβραίων κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, και κάτι που κάνει τα τελευταία χρόνια η Τουρκία! Που όπως διάβασα πρόσφατα, μέσα από μια τηλεοπτική σειρά 16 επεισοδίων, θα παρουσιάσει τους «σφαγιασμούς» των Τουρκοκυπρίων από τους Έλληνες το 1963. Κάτι που οδήγησε στην «νόμιμη» εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974! Κρίμα! Γιατί αν με βοηθούσε η πολιτεία να ολοκληρώσω την προσπάθεια μου, η πραγματική ιστορία της Κύπρου και ο απελευθερωτικός αγώνας που κάναμε το 1955-1959 θα προβαλλόταν με μεγαλειώδη τρόπο σε 6,000-7,000 αίθουσες από την Paramount Pictures σε όλο τον κόσμο. Με πρωτοκλασάτους Oscar winners στους κύριους ρόλους και με τον John Glen σκηνοθέτη. Δυστυχώς, η επιτροπή κινηματογράφου της Κύπρου απέρριψε την πρόταση μου και τα λεφτά δόθηκαν σε κάποια άλλη ταινία. Ούτε που θυμάμαι τον τίτλο της… Αυτό που θυμάμαι είναι ότι, για να δικαιούμαι να διεκδικήσω τα λεφτά που πρόσφερε το κράτος έπρεπε να γυρίσω μια ταινία μικρού μήκους. Κι έτσι, έγραψα ένα σενάριο, και σαν τρελός πήγα στην Αγγλία όπου σε πέντε μέρες και με ελάχιστα χρήματα γύρισα την ταινία «Aphrodite in Disguise»… Αναμφίβολα, η ολοκλήρωση της ταινίας «Οι Ποιητές δεν Πεθαίνουν Ποτέ» είναι ότι πιο δύσκολο έχω αναλάβει καλλιτεχνικά μέχρι τώρα. Μόνη μου παρηγοριά είναι πως πήρε έντεκα χρόνια στον Steven Spielberg να γυρίσει την βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Schindler’s List» και δεκαέξι χρόνια στον Michael Douglas να γυρίζει την επίσης πολυβραβευμένη ταινία «One Flew Over the Coocoos nest». Αν λοιπόν τα «τέρατα» αυτά του κινηματογράφου χρειάστηκαν τόσο χρόνο και τόση προσπάθεια μέχρι να ολοκληρώσουν τον στόχο τους ο «Κυπριλής που την Σκάλα» Σταύρος Σιδεράς έχει κάθε δικαίωμα να ελπίζει ακόμα. Δεν τα έβαλα κάτω. Προσδοκώ πως κάποια μέρα θα τα καταφέρω. (χαμογελά) Ποιητής δεν είμαι; Και σαν ποιητής έχω «ποιητική άδεια» να συνεχίσω να ονειρεύομαι! Τα τελευταία νέα της ταινίας είναι πως με την συμπαράσταση των συμπαραγωγών μου, Γιάννου Γεωργιάδη από την Κύπρο και της Kim Matuka από το Λος Άντζελες, το πρότζεκτ έχει αποκτήσει καινούργιο μομέντουμ. Έχουμε «κλείσει» δύο ανερχόμενους νεαρούς πρωταγωνιστές την Jessica Treska και τον Jordan Elsass και γίνονται συζητήσεις με σοβαρούς επενδυτές σε Ευρώπη και Αμερική… Προτιμώ όμως να μην πω περισσότερα. Μην το γρουσουζέψουμε… (χαμογελά) Ίδωμεν! Ο κινηματογράφος Κύριε Σιδερά δεν είναι η κύρια απασχόληση σας όμως. Τα περισσότερα χρόνια της καριέρας σας τα αφιερώσετε για να γράψετε και να σκηνοθετήσετε περισσότερα από τριάντα μιούζικαλ σε Κύπρο Ελλάδα και εξωτερικό. Τι σας έκανε να αφήσετε το μουσικό θέατρο και να στραφείτε προς τον κινηματογράφο; Σε καμιά στιγμή δεν άφησα το μουσικό θέατρο το οποίο όντως είναι η μεγάλη μου αγάπη. Απλά, όταν μου ζητήθηκε να γράψω το πρώτο μου κινηματογραφικό σενάριο άρπαξα την ευκαιρία αμέσως. Την ευκαιρία αυτή μου την έδωσε ο Alby Vender. Ο μεγαλύτερος παραγωγός της Νοτίου Αφρικής. Προφανώς, διαπιστώνοντας μέσα από τους στίχους και το λιμπρέτο μου, πως πίσω από τον λιμπρετίστα Σταύρο Σιδερά ενδεχομένως να κρύβεται ένας χαρισματικός σεναριογράφος, μου έδωσε το σενάριο της ταινίας «Gold» με πρωταγωνιστή τον Roger Moore, που τις μέρες εκείνες γυριζόταν στην Νότια Αφρική, και μου είπε… γράψε! Μερικές βδομάδες αργότερα του παρέδωσα το πρώτο μου σενάριο το οποίο έφερε τον τίτλο «Leroy & Richard». Τρεις μήνες αργότερα ο Alby Vender με πήρε τηλέφωνο και μου είπε… «Ετοίμασε τις βαλίτσες σου. Θα πάμε στο Los Angeles. Πούλησα το σενάριο σου στην Paramount Pictures… Ενδιαφέρονται να γυρίσουν ταινία με πρωταγωνιστεί τον Eddie Murphy! Φαντάζεστε την χαρά και την έκπληξη μου… Με τον Eddie Murphy! Γυρίστηκε η ταινία; Δυστυχώς όχι! Όταν ρώτησα τον Alby Vender γιατί, μου εξήγησε πως τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο είναι συνέχεια στο ψάξιμο για να βρουν καλά σενάρια τα οποία και αγοράζουν. Στα αγγλικά η λέξη που χρησιμοποιούν είναι «option». Αγοράζουν το σενάριο αλλά η επιλογή αν θα το γυρίσουν η όχι είναι δική τους. Κάποια από τα σενάρια ολοκληρώνονται και προβάλλονται στην μεγάλη οθόνη και άλλα καταλήγουν σε κάποιο αραχνιασμένο συρτάρι… Το δικό μου προφανώς… το έφαγαν οι αράχνες… (γελά). Ευτυχώς μου έμεινε η προκαταβολή… με την οποία αγόρασα το πρώτο μου αυτοκίνητο. Ένα Mercedes 350 SL convertible. Πως αλλιώς θα έδειχνα στους γείτονες πως ο «μάντης» που την σκάλα πέτυχε; (γελά). Δυστυχώς έπεσα και εγώ θύμα του «νεοπλουτισμού». Ήθελα επιδειχτικά να διατυμπανίσω την επιτυχία μου… Τώρα που μεγάλωσα και «έβαλα μυαλό» οδηγώ ένα μικρό Honda. Δόξα τω Θεό μια χαρά είναι… (και πάλι γελά). -Το βιβλίο σας «Οι ποιητές δεν πεθαίνουν ποτέ» στάθηκε αφορμή να σας καλέσει στο γραφείο του ο πρώην Πρόεδρος της Ελλάδος, κύριος Προκόπης Παυλόπουλος. Πως προέκυψε αυτή η συνάντηση; Σ αυτό βοήθησε ένας πολύ καλός μου φίλος. Ο Ιάκωβος Φαρσεδάκης. Ομότιμος Καθηγητής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, με τον οποίο έχω ιδιαίτερα στενές σχέσεις. Αυτός έδωσε το βιβλίο μου στον κύριο Παυλόπουλο ο οποίος στην συνέχεια ζήτησε να με γνωρίσει. Πήγαμε με τον Ιάκωβο στο γραφείο του Προέδρου και εκεί, προς μεγάλη μου έκπληξη, ο κύριος Παυλόπουλος μου έσφιξε το χέρι και μου είπε… «χαίρομαι που σας γνωρίζω κύριε Σιδερά. Προσωπικά θεωρώ πως είστε ένας από τους πιο σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους της Ελλάδος και της Κύπρου…» Δεν σας κρύβω πως συγκινήθηκα. Ίσως αυτή η «αναγνώριση» από μια τόσο σημαίνουσα προσωπικότητα να είναι η μεγαλύτερη τιμή που μου έγινε ποτέ… Μιλήσετε λίγο για την σχέση σας με το μουσικό θέατρο… Η σχέση μου με το μουσικό θέατρο όπως έχω ήδη αναφέρει άρχισε με την ροκ όπερα «Ο Άρχων». Ακολούθησε η μεγάλη επιτυχία που είχαμε με τους «ΔΑΙΜΟΝΕΣ». Έργο στο οποίο είχα γράψει την ιστορία, το βιβλίο και τους στίχους, κι ο Νίκος Καρβέλας την μουσική, και στο οποίο ως γνωστό πρωταγωνίστρια ήταν η Άννα Βίσση. Ακολουθήσε η μονόπρακτη όπερα «Ode to the god» η οποία μου ζητήθηκε να γράψω και να σκηνοθετήσω όταν η Βασίλισσα της Αγγλίας και 47 Αρχηγοί κρατών της Κοινοπολιτείας ήρθαν στην Κύπρο. Αμέσως μετά έπεσα στα πολύ βαθιά… -Τι εννοείται όταν λέτε πως «πέσατε στα πολύ βαθιά;» Ανάλαβα το κόστος της παραγωγής ενός μιούζικαλ που γράψαμε με τον Γιώργο Χατζηνάσιο, το «ΦΡΑΝΚ & ΣΤΑΙΝ» με πρωταγωνίστρια την Αλέξια. Λέω έπεσα στα πολύ βαθιά γιατί σαν πρωτοεμφανιζόμενος παραγωγός και χρηματοδότης της όλης προσπάθειας παραλίγο να χάσω το σπίτι μου. Παρ’ όλη την μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία που είχαν οι παραστάσεις, για λόγους που προτιμώ να μην ανασκαλέψω, έχασα γύρω στις 50,000 λίρες. Μια ολόκληρη περιουσία τότε… Ο Θεός με βοήθησε να ορθοποδήσω… To 1996 ανέβασα την πρώτη παραγωγή του μιούζικαλ μου «PYGMALION: The True Story» στο οποίο είχα γράψει και το λιμπρέτο και την μουσική, με πρωταγωνιστή τον Αγγλοκύπριο σταρ Peter Polycarpou. Πρωταγωνιστή στο «Phantom of the Opera… Miss Saigon… Les Mis… Fiddler on the Roof» και πολλά άλλα, στο West End του Λονδίνου. Στην παραγωγή αυτή συμμετοχή είχε και ο Μιχάλης Χατζηγιάννης ο οποίος έκανε τα πρώτα του βήματα, κι η Μαρλέν Αγγελίδου η οποία την δεδομένη στιγμή που την επέλεξα φοιτούσε ακόμα στην Αμερική. Η παράσταση σημείωσε πολύ μεγάλη επιτυχία σε βαθμό που μου ζητήθηκε από τον Κυπριακό Οργανισμού Τουρισμού να την παρουσιάσω και πάλι το καλοκαίρι για τους τουρίστες. Αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να ανεβάσω την πιο πολυδάπανη παραγωγή που έγινε ποτέ στη Κύπρο. Μιας και στο καστ της παράστασης είχα φέρει δώδεκα Αμερικανούς, πρωταγωνιστές από το Broadway και συνεργάτες της Walt Disney. Αξίζει να αναφέρω πως σκηνοθέτης και χορογράφος ήταν ο Derrick LaSalla, και «Μusical & Vocal Director» ο Ron Colvard. Και οι δύο στενοί συνεργάτες της Walt Disney. Επιπλέον χορογράφο, είχα τον Mic Thompson. Χορογράφο του Michael Jackson και της Diana Ross… Ακολούθησαν μερικές ακόμα παραγωγές με πιο σημαντικές το «Best of Broadway» και το «Five Guys Named Moe» σε συνεργασία με τον Sir Cameron Mackintosh. Τον μεγαλύτερο παραγωγό Μιούζικαλ στον κόσμο. Προς το τέλος του 2,000 μου δόθηκε η ευκαιρία να συνεργαστώ με το Regency Casino Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο καζίνο της Ευρώπης το οποίο είχε ένα υπέροχο θέατρο! Το «Βεργίνα». Πήγα για μια παράσταση, και έκατσα οκτώ χρόνια. Δεν με άφηναν να φύγω. Την ίδια περίοδο άρχισα να ετοιμάζω το «πακέτο» της ταινίας μου στο Λονδίνο και Λος Άντζελες, σε συνεργασία με την Paramount Pictures, και μέσα από μια συνεργασία με τον Tim Molyneux, άνοιξαν οι πόρτες να ανεβάσω τα μιούζικαλ μου στο Λας Βέγκας. Είναι τόσα πολλά όμως που νιώθω πως θα κουράσω. Προτιμώ να αφήσω τις φωτογραφίες από έργα που έγραψα και σκηνοθέτησα να μιλήσουν από μόνες τους… -Όντως είναι αρκετά μεγάλη η προσφορά σας στο μουσικό θέατρο και σας ευχαριστούμε που μας δίνετε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε για πρώτη φορά ανέκδοτες φωτογραφίες σας από το προσωπικό σας αρχείο. Χαρά μου. Εγώ σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να μοιραστώ τα έργα μου με τους φίλους μου στην ιδιαίτερη μου πατρίδα. -Αλήθεια, δεν νιώθετε την ανάγκη να παρουσιάσετε κάποια από τα έργα σας και στην Κύπρο; Την ανάγκη την νιώθω αλλά… περιμένω να με «ανακαλύψουν» πρώτα… Για κάποιο λόγο στην Κύπρο δεν περνά η μπογιά μου (χαμογελά) -Διαισθάνομαι κάποια πικρία στον τόνο της φωνής σας… Δεν ξέρω αν αυτό που νιώθω είναι πικρία, απογοήτευση η απορία. Έχω κάνει αρκετά πράγματα στην ζωή μου για τα οποία νιώθω ιδιαίτερα υπερήφανος. Όχι με αλαζονεία η με οποιαδήποτε τάση μεγαλομανίας. Απλά νιώθω δικαιωμένος. Ξεκίνησα άφραγκος, από το μηδέν, και κατάφερα να συνεργάζομαι με Broadway stars, Oscar Winners, και να σκηνοθετώ έργα μου στο Las Vegas, ενώ εδώ στην Κύπρο, ούτε μια φορά δεν με κάλεσε ο ΘΟΚ να παρουσιάσω ένα έστω από τα έργα μου. Αποτάθηκα στα «Κύπρια» μια χρονιά με το μιούζικαλ «Τα Μονοπάτια των Τσιγγάνων» με πρωταγωνιστή τον Κώστα Χατζή, όπου επίσης με απέρριψαν. Η ίδια η πόλι μου χρόνια ανέβαζε μιούζικαλ με επιχορήγηση από το κράτος και δεν μου πρότειναν μια φορά να συνεργαστούμε! Μόνο μια φορά όταν αντιδήμαρχος ήταν ο Αλέξης Μιχαηλίδης συζητήσαμε την πιθανότητα να ανεβάσω ένα καινούριο έργο που είχα γράψει τότε, βασισμένο στην ζωή της Μαρίας Κάλλας. Η προσπάθεια ναυάγησε γιατί μου ζητήθηκε να παρουσιάσω την πρόταση μου μετά που το πολιτιστικό τμήμα του Δήμου Λάρνακας θα έβγαινε για προσφορές. Το «παράδοξο» είναι ότι οι προσφορές βγήκαν τον Ιούνιο, 3-4 βδομάδες πριν την έναρξη του Κατακλυσμού. Ο παραγωγός έπρεπε να έχει έτοιμο το μιούζικαλ και να το παρουσιάσει στις 3, Ιουλίου! Ένα μιούζικαλ, ακόμα και η πιο απλή παραγωγή, χρειάζεται τουλάχιστον 3-4 μήνες προετοιμασία. Οντισιόν, πρόβες, σκηνικά, κοστούμια… Πως είναι δυνατό να ζητούν από τους παραγωγούς να δώσουν την προσφορά τον Ιούνιο, και σε μέσα σε λίγες μόνο βδομάδες να έχουν έτοιμη την παραγωγή τους; Μόνο με θαύμα! Βέβαια «θαύματα» στην Κύπρο γίνονται πολλά. Σε τρεις βδομάδες, θίασος από την Αγγλία ήρθε στην Κύπρο και παρουσίασε το μιούζικαλ, «The Sound of Music»! Η πιο μεγάλη μου απογοήτευση ήταν όταν αφού ολοκλήρωσα το «πακέτο» της ταινίας μου «Poets Never Die» με τον John Glen σκηνοθέτη και οκτώ Oscar winners όπως έχω ήδη αναφέρει, και μετά από προσωπική επένδυση περισσότερη από $650,000, η πρόταση μου απορρίφθηκε… Εκεί το πήρα απόφαση πως η πατρίδα μου δεν με έχει ανάγκη και πως το ρητό, «κανένας δεν γίνεται προφήτης στον τόπο του» επαληθεύτηκε και πάλι… Βέβαια δεν είμαι μηδενιστής. Πριν φύγω από την Κύπρο, ο Δήμος Λάρνακας με τίμησε, και μάλιστα δύο φορές για την προσφορά μου στα γράμματα και τις τέχνες. Και πριν ένα χρόνο, το Alexander College με αναγόρευσε σε επίτιμο καθηγητή. -Τελευταία κυκλοφόρησε το νέο σας επίσης βραβευμένο βιβλίο «VAE VICTIS – Αλίμονο στους Ηττημένους». Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτό… Το βιβλίο αυτό ίσως να είναι ότι πιο δύσκολο έχω επιχειρήσει να γράψω στην ζωή μου. Βλέπετε την ημέρα της εισβολής έτυχε να βρίσκομαι στο Πέντε Μίλι της Κερύνειας. Στο σημείο μηδέν. Εκεί που αποβιβάστηκαν οι Τούρκοι. Με στοίχειωναν οι αναμνήσεις αλλά δεν τολμούσα να πάρω μολύβι και χαρτί και ν αρχίσω να καταγράφω όσα έζησα. Για αυτό και μου πήρε σαράντα πέντε ολόκληρα χρόνια να πάρω την απόφαση να ξεράσω απ’ τα συκώτια μου την χολή που κουβαλούσα. Κι αφού έζησα το ολοκαύτωμα, την καταστροφή και την υποδούλωση της Κερύνειας, δεκαπέντε μέρες αργότερα βρέθηκα στην Λάπηθο. Εκεί όπου χάθηκαν 32 συμπολεμιστές μου. Νέα παιδιά όλοι... Ελάχιστοι βγήκαμε ζωντανοί από αυτή την αποστολή… Στο βιβλίο μου αυτό δεν περιορίζομαι απλά στο να καταγράψω τα ιστορικά γεγονότα. Λεπτό προς λεπτό εξιστορώ τα συναισθήματα ενός νέου ανθρώπου ο οποίος απρόσμενα βρέθηκε στην «Κόλαση του Δάντη»… Τους φόβους του, την απελπισία του, την αγανάκτηση του γιατί οι «Αχαιοί» δεν ήρθαν να μας σώσουν· την κόντρα του με τον Θεό που κι Αυτός μας άφησε εντελώς αβοήθητους να υποστούμε τις θηριωδίες των Τούρκων… -Και κάτι τελευταίο. Πριν τέσσερα χρόνια ιδρύσατε το «ΧΑΡΙΣΜΑ». Ένα μη κερδοσκοπικό, φιλανθρωπικό ίδρυμα με πρόθεση να βοηθήσετε ταλαντούχους καλλιτέχνες με ιδιαιτερότητες. Πως προέκυψε αυτό; Κάποια στιγμή με πλησίασε η Κατερίνα Αντωνίου. Μητέρα της μικρής Νεφέλης η οποία ενώ έχει νοητικά προβλήματα και δεν μπορεί να μιλήσει η να επικοινωνήσει με το περιβάλλον της… μπορεί και τραγουδά! Το κοριτσάκι αυτό με συγκίνησε αφάνταστα. Τις έγραψα έξη τραγούδια τα οποία κυκλοφορήσαμε σε CD, με επακόλουθο να αρχίσει να εμφανίζεται και να τραγουδά σε συναυλίες και στην τηλεόραση σε Ελλάδα και Κύπρο. Και εκεί που η Νεφέλη ζούσε απομονωμένη και στο περιθώριο, τώρα έχεις θαυμαστές παντού και όταν τραγουδά βλέπεις την ευτυχία να λάμπει στο πρόσωπο της. Λες και μεταφέρεται σε μια άλλη διάσταση… Στην συνέχεια, το ένα έφερε το άλλο. Ιδρύσαμε το «ΧΑΡΙΣΜΑ», εξασφαλίσαμε συνεργασία με δέκα περίπου καθηγητές μουσικής, ζωγραφικής, θέατρο, χορό κ.λπ. και αυτή την στιγμή στην «οικογένεια» μας έχουμε περισσότερους από 50 χαρισματικούς καλλιτέχνες. Και κάτι τελευταίο. Αυτή την στιγμή ετοιμάζω μια διεθνή παραγωγή με πρωταγωνιστή τον παγκοσμίως γνωστό τυφλό τραγουδιστή, Jose Feliciano και την συμμετοχή αρκετών ξένων «χαρισματικών» καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, οι οποίοι θα εμφανιστούν μαζί με την «Cyprus Charisma Band». Την ορχήστρα η οποία αποτελείται από κύπριους καλλιτέχνες με ιδιαιτερότητες. -Κύριε Σιδερά σας ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη αυτή… Εγώ σας ευχαριστώ. Η χαρά ήταν δική μου…
0 Comments
Leave a Reply. |
PORTFOLIO & ARCHIVES
All
BY YEAR
September 2024
|